Een eenzame boom op een kale rots, markant zwart tegen een grijze lucht, de kruin reikend naar een kant, alsof het wil zeggen dat het verderop beter is, het kenmerk van het Pollino N.P.. In dit geval was het ook zo, we reden langs de kust van Basilicata, een zonovergoten blauw en wit landschap, met hier en daar een dorpje waar niemand woonde.
Vergelijk nu hotelprijzen in Rotonda
Het Pollino nationaal park wordt niet aangeprezen voor haar lieflijkheid en tegemoetkomend leek het ook niet te zijn, ik kreeg de indruk van een onheilspellend landschap dat guur, onaangenaam en vooral verlaten was. Mijn gids maakte het er trouwens niet beter op. Maar eerlijk gezegd had ik het beetje gehad met die eeuwige blauwe lucht en witte zandstranden die ik, na Matera, tot nu toe had gezien in Basilicata, ik wilde wel eens wat anders. Een dag later zat ik een 4WD en reed ik het onbekende tegemoet.
Christus kwam niet verder dan Eboli
Aan de Calabrische kant van het park ligt Ebola, de stad waar het Christendom, de beschaving ophoudt, zo noemde Carlo Levi zijn boek dat later verfilmd werd, Cristo si è fermato a Eboli. De Joodse schrijver en schilder werd door Mussolini verbannen naar, wat in 1935 nog Lucania heette, maar wat nu Basilicata is, een regio die deels uit het Pollino nationaal park bestaat. In die tijd kon je het vergelijken met Siberië, een achtergebleven gebied, dorpen waar de tijd niet eens had stilgestaan, het was er gewoon aan voorbij gegaan. En hoewel er nu bijna 100 jaar later wel iets is verbeterd of veranderd moet ik zeggen, het is nog steeds een streek waar welvaart en de 21ste eeuw ver te zoeken zijn.
De markante Loricato pijnbomen zijn het beeld van het Pollino park en een van de meest belangrijke redenen voor een bezoek. Jarenlang is er gevochten over de herkomst onder de wetenschappers, pas in 1905 heeft de vergelijking tussen deze soort en de in Joegoslavië, Albanië en Griekenland erkende soort de oude banden tussen het Italiaanse schiereiland en het Balkanschiereiland aangetoond en heeft de deskundigen geholpen om deze dennensoort te classificeren als een relikwie uit een tijdperk waarin het klimaat veel kouder was dan nu het geval is.
In de oudheid werd het hout van de Pino Loricato gebruikt voor het maken van meubels. Het hout was zo gewild bij meubelmakers dat zich een hele industrie ontwikkelde om het hout van de Pino Loricato door de bergen van Pollino te transporteren door middel van speciaal gemaakte kabelbanen of wegen, waarvan overblijfselen nog zichtbaar zijn als een schilderachtige herinnering.
Wandelen op zoek naar een boom in het Pollino N.P.
De weersvoorspelling was dat het aan het eind van de dag zou gaan regenen, dus rekende ik er op om voor het einde van de middag weer terug te zijn bij de auto die we op een parkeerplaats achterlieten. Na de gebruikelijke hellingen en een kleine vlakte die wordt doorkruist door een beekje dat naarmate je hoger klimt steeds kleiner wordt totdat het bijna een enkele druppel is die tussen de stenen door naar beneden sijpelt, bereiken we de top staan we op een immense hoogvlakte.
Het is een natuurlijke pas op 1971 m hoogte tussen het bergplateau en een uitgestrekt beukenbos dat je pas ziet als je in het dal beneden de pas belandt. Het waait en het weer is verraderlijk en kan plots omslaan. Dit is een landschap zoals ik me dat had voorgesteld met deze karakteristieke bomen, die helemaal niet thuishoren in een mediterraan klimaat en het lijkt alsof het landschap zich heeft aangepast aan de natuur in plaats van andersom. En dat ze duurzaam zijn blijkt wel doordat in 2018 de oudste boom in Europa hier gevonden werd is, men schat de leeftijd op 1230 jaar, de boom wordt Italis genoemd, opmerkelijk vooral omdat de boom in de laatste decennia weer opnieuw is gaan groeien. Pollino is een van de grootste wildernissen van Europa die er nog over is.
Albanese gemeenschap uit de 16de eeuw was van grote invloed
Maar er is meer dat het Pollino park opmerkelijk maakt, maar denk er aan dat het zeker niet allemaal op een dag te doen is. Vaak moet je je interesses verdelen, rij je bijvoorbeeld van de kant van Oriolo of Valsinni langs de meren dan kun je een bezoek brengen aan de Albanese dorpen, zoals San Paolo Albanese en San Constantino Albanese, de enclaves werd rond 1534 door Albanezen uit Griekenland gesticht die op de vlucht waren voor de Ottomanen en men spreekt er nog steeds een eigen dialect.
San Paolo heeft nog maar iets meer dan 300 inwoners, het andere dorp is iets groter, maar beiden ontvolkten grotendeels door emigratie naar de V.S. in de 19de eeuw. De Albanese gemeenschap in de streek van Pollino is van grote culturele en politieke invloed geweest in het zuiden van Italië, en bracht een aanzienlijk aantal intellectuelen voort die een rol speelden in de culturele revolutie van het zuiden en de eenwording van de Italiaanse staat.
Meer te zien in het Pollino N.P.
Het uitgestrekte gebied telt nog meer dorpen die interessant zijn, maar de belangrijkste zijn toch wel Rotonda, Castrovillari, Morano Calabro (met het klooster van Colloreto), Laino Castello, Mormanno, Scalea, Papasidero, Civita, Cerchiara (hier is de kerk van de Madonna delle Armi een bezoek waard). In de Valle del Mercure werden prehistorische dieren gevonden, o.a. de Elephas antiquus en de Hippopotamus major.
Vergelijk nu hotelprijzen in Rotonda