Napels, niet voor shopantropen of verkeersneuroten

Napels zien, dan sterven! Zou die overbekende uitspraak slaan op het aanzienlijke risico dat je loopt om het leven te laten in het neurotische verkeer in deze Italiaanse stad? Ik vroeg het me af toen we de gruwelijk lelijke en vooral buitensporig hectische buitenwijken achter ons hadden gelaten. Met een zucht van verlichting stuurden we onze 'piccola macchina' het nauwelijks rustiger vaarwater van de historische Napolitaanse binnenstad in.

Napels heeft eigen verkeersregels

Reisadvies numero uno voor een bezoek aan deze stad: wil je haar absoluut met de auto verkennen (als je bijvoorbeeld, zoals wij, van plan bent nog verder langs de kust te toeren), huur dan beslist een klein exemplaar met een goed werkende claxon. Dit laatste is het belangrijkste wapen in de strijd van de Napolitaanse automobilist.

Zodra je het indrukwekkende Castel Nuovo - een soort kasteel zoals kindjes ze op het strand bouwen, dat met zijn 725 jaar toch niet zo jong meer is - ontwaart, ben je er: het centro storico. De oude stadskern waar we ons noodgedwongen beperken tot een wandeling langs het siena-kleurige indrukwekkende Palazzo Reale, dat tot de belangrijkste van het Middellandse Zeegebied wordt gerekend.

Zo komen we op het ruime Piazza Plebiscito terecht, waar de westenwind uit zee ons mooi tot op het terras van het mooiste koffiehuis van Napels waait: Caffe Storico Gambrinus. Kiezen uit de vitrine vol heerlijkheden is een helse opgave, maar een Baba Amalfitana (cakeje in de vorm van een langgerekte muffin gedrenkt in likeur) moet je zeker eens proberen. Ik neem er eentje als ontbijt en volgens mijn reisgezel ruik ik nu alsof ik een hele nacht flink heb doorgezopen! Misschien ontbijt je beter op zijn Napolitaans, met een cappuccino en sfogliatelle (gevulde bladerdeegpakketjes).

Verblijf in het rustige Chiaia kwartier

Chiaia is een wijk met leuke boetieks en designerwinkels, waarschijnlijk de beste visrestaurants en elegante cocktailbars, anders dan het historische centrum van Napels. De lokale bevolking is hier welvaren en op iedere hoek is er wel een bar met terras perfect voor een aperitivo. Er is voor kinderen het Villa Comunale-park met een speeltuin en de Casina Pompeiana, een historisch complex uit 1870 waar allerlei culturele evenementen worden georganiseerd. In een van de 19e-eeuwse villa's kun je het Museo Pignatelli bezoeken met historische interieurs. Bovendien kun je hier naar het Palazzo delle Arti Napoli, een centrum voor hedendaagse kunst.

Een kort bezoek aan de via Gregorio Armeno in Napels (via dei Presepi)

Het lijkt wel elke dag Kerst te zijn in de Via dei Presepi, de kerststallenstraat, officieel heet het Via San Gregorio Armeno. De straat is propvol met winkeltjes die de typisch Napolitaanse versie van een kerststal verkopen. Maar dit zijn geen gipsen figuurtjes die goedkoop uit China komen, hier is het allemaal handwerk, elk figuurtje en elke decoratie wordt met de hand gemaakt door ambachtslieden. De traditie gaat honderden jaren terug, de figuurtjes beelden vaak mensen uit waar het volk om kan lachen, of het nu regeringsleiders zijn, rijke adel of een pompeuze kunstenaar, ze houden er van om ze op deze manier een beetje te kijk te zetten. Dat neemt niet weg dat het hele tafereel van een kerststal met omringende bebouwing, huizen, fabrieken en werkplaatsen een toonbeeld geven van het leven van alledag, in de meest creatieve vorm gebracht.

Koffie in soorten en maten

Natuurlijk is koffie hier, net als in heel Italië een kunst. Simpelweg ´un caffè´ bestellen doe je niet. Espresso, macchiato, lungo, lungo macchiato, latte macchiato, caffe corretto, cappuccino, caffè latte, caffè nocciola, espresso Braziliano, caffè Rocher? Je hebt een paar dagen nodig om ze allemaal uit te proberen. Onthou dat 'amaro' zonder suiker betekent en dat je bij je kopje koffie ter verfrissing een glas water krijgt (en er anders gerust een mag vragen).

Na een half uur mensen kijken op het Piazza Plebiscito, waarvan de zuilenrij en San Francesco di Paola-kerk elke dag tegen het vallen van de avond prachtig verlicht worden, elk kwartier in een ander fel kleurtje, zodat het geheel iets heel spacy krijgt! En aan onze andere zijde flaneren de Napolitanen op Piazza Carolina richting de chique winkelstraat Via Chiaia. Het flaneren wordt echter regelmatig onderbroken door halsbrekende toeren om de straat over te steken. Een rood licht betekent in Napels net zo veel als een rode lap voor een Spaanse stier: doorbanjeren! De manier om je vege lijf te redden van aanstormende tot in het oneindige gedeukte, maar daarom niet minder heilige koeien en stampedes van vespa's is je in het kielzog van een bejaarde tussen het verkeer te smijten. Een ouderling verdient hier gelukkig nog respect en zal niet zo snel onder de wielen belanden.

Via Toledo, de winkelstraat van Napels

We besluiten de Via Chiaia voor 's middags, na de siësta, te houden en lopen de Via Toledo, de bekendste winkelstraat van Napels in. Ik ben blij dat ik in mijn reisgezel een rasechte 'shopofiel' heb getroffen en geen 'shopantroop' zoals mijn vaste partner, want Napels blijkt zowel het walhalla van de betere merken als het mekka van de goedkope namaak in straatstalletjes te zijn. De Galleria Umberto I staat garant voor het eerste en is een prachtige hemelhoge boogconstructie van glas en staal gevuld met oogverblindend mooie etalages vol niet te betalen design en 'alta moda'.

Gelukkig is de gelato wel te betalen en onbetaalbaar lekker. Om het af te leren kies ik er eentje met 'baba amalfitana'-smaak!

Een uur en zo'n honderd winkels later staan we uitgehongerd op Piazza Carita. Ten westen hiervan begint het duistere gebied van het Quartieri Spagnoli, waar de Camorra (de Napolitaanse variant van de maffia) de plak zwaait. De straatjes die tussen via Toledo en Castel Sant Elmo liggen zijn het donkerst en het smalst van heel de stad. Voor de ´die hard´ -avonturiers. Onze rammelende maag brengt ons regelrecht bij de trattoria op de hoek van het plein.

Bestel nooit een pizza Hawaï!

We laten het aan de chef over om verschillende antipasti voor ons samen te stellen. Een gouden tip voor besluiteloze types! In Napels eet je trouwens nooit slecht en zelfs de grootste culinaire barbaar weet een pizza te waarderen. Wist je dat er voor de echte puriteinse Napolitaanse pizzaiuoli (pizzabakkers) maar twee pizza's bestaan? De Margherita (tomaat, mozzarella en basilicum, de Italiaanse driekleur, eind negentiende eeuw speciaal gecreëerd ter ere van koningin Margherita) en de Marinara (tomaten, olijfolie en oregano). De rest is flauwekul voor toeristen! Een onverlaat die hier een pizza Hawaï bestelt, riskeert standrechtelijk te worden afgeschoten!

Een voorgerechtje dat je in Campania ondanks zijn eenvoud nooit mag overslaan is Caprese. De tomaten hebben hier in tegenstelling tot die bij ons uit de supermarkt nog smaak en de mozzarella di bufala komt uit deze streek en is in een woord goddelijk (hoe kan het anders met 52% vetgehalte, zoals mijn reisgezel met een akelig oog voor detail me pas na de reis, toen ik al kilo's naar binnen had gewerkt, wist te melden). Een andere constante in ons reis dieet is de witte Greco di Tufo-wijn uit het nabijgelegen Avellino.

Serieus shoppen in Napels

Tegen de tijd dat we het restaurant verlaten zijn de winkels alweer open en vol goede moed begeven we ons naar Chiaia, het chique stadsdeel dat tussen Piazza Amedeo, het statige Santa Lucia en de jachthaven van Mergellina en de heuvels van Posillipo geklemd ligt, parallel aan het groene stadspark, Villa Communale. Van Piazza Amedeo volgen we de via Vittoria Colonna oostwaarts. Die gaat naadloos over in de via dei Mille. Bulgari, Dolce&Gabbana, Fretti, Ungaro, Armani. Hier vind je de mooiste Italiaanse merken. Qua luxe hoeven deze winkelstraten niet onder te doen voor die van Milaan.

Volledig leeggekocht en uitgeshopt komen we aan bij ons logeeradres, een van de weinige bed & breakfasts in de stad: Alloggio dei Vassalli in de via Donnalbina nr 56. Onze charmante kamer ligt in een palazzo in het hart van Chiaia. De gastheer heeft - hoe kan het anders voor een Italiaan? - gevoel voor smaak en er hangt zelfs een echte Marcel Duchamp boven ons bed. Om 's avonds iets te eten, hoeven we niet ver te lopen.

Bij Antonio da Tonino (het restaurantje draagt dezelfde naam en wordt geroemd in zowat alle Trattoria-gidsen, maar heeft geen website of FB pagina) in de via Santa Teresa a Chiaia is het goed toeven. Hier komen praktisch geen toeristen. Er is zelfs geen koffie-apparaat om onze overvloedige maaltijd (uiteraard met mozzarella en tomaat en onze vaste vino bianco) met een espresso af te sluiten. Maar - madre di Dio - wat een fantastische keuken! Het is trouwens dankzij Antonio dat we ons logeeradresje vonden.

De volgende ochtend tik ik op de Via Gaetano Filangeri in een piepklein antiquarisch boekenwinkeltje een moderne uitvoering van de Napolitaanse bijbel op de kop: La Smorfia. Een boekwerk vol droomsymbolen en bijbehorende getallen waarmee de Napolitanen met een mateloos vertrouwen hun lottoformulieren invullen. Het zegt veel over het bijgeloof dat deze stad in zijn macht houdt.

San Gennaro, de stadsheilige van Napels

Drie dagen per jaar aanschouwen de Napolitanen met grote belangstelling het wonder van hun stadsheilige, San Gennaro. Diens opgedroogde bloed verandert de zaterdag voor de eerste zondag in mei, op 19 september (Sint Gennarius' naamdag) en op 16 december in vloeistof. De tijd dat het duurt eer het gestolde bloed vloeit, is allesbepalend voor de Napolitanen. Alles wat er gedurende het jaar fout gaat (en in de sublieme chaos die Napels is, lijkt zo'n beetje alles anders dan gepland te verlopen) wordt San Gennaro aangerekend.

De Napolitanen cultiveren een soort fatalisme dat in heel hun manier van doen doorsijpelt. Hoe kan het ook anders, met die constante dreiging, de soms letterlijk stomend hete adem van de onderaards kolkende Vesuvius in hun nek! De hoog boven Napels en vanuit alle hoeken van de stad zichtbaar uittorenende berg boezemt tegelijk ontzag en gelatenheid in. Wat komt, dat komt. Onvermijdelijk en onherroepelijk. Het moet in deze geest zijn dat de Napolitanen hun straten oversteken!

Over bijgeloof gesproken. Ik heb Napels gezien (nu ja, een piepklein stukje en niet meer dan een glimp van de beroemde Duomo!). En ik heb het overleefd. Eigenlijk heb ik mijn reisgezel een T-shirt met het opdruk 'I drove in Naples and survived' beloofd, aangezien ze ons zonder kleerscheuren door het neurotiserende Napolitaanse verkeer heeft geloodst. Waarschijnlijk heeft het San Gennaro de vorige keer niet veel tijd gekost om zijn heilige bloed te laten vloeien!

Nog wat shopping (voor mannen)

Napels is een stad waar je prachtige dingen kan kopen als herinnering aan je bezoek, maar wat ik altijd mee naar huis neem, is een doos chocolade boomstammetjes van Gay-Odin, ze heten ´foresta´ in de winkel. Je kan ze laten verpakken in prachtige dozen met een historisch plaatje van de baai van Napels. Napels specialiseert in handgemaakte dassen die je kan kopen bij het familiebedrijf M.Cilento & Fratelli, sinds 1780 of van E. Marinella, eveneens een oud familiebedrijf. Bij Camiceria Piccolo kan je hele mooie overhemden op maat laten maken, je kan ze zelfs online bestellen en kiezen uit honderden soorten stof en je kan je monogram er op laten borduren, als je nog een origineel cadeau zoekt dan is dit een gouden tip! Napels heet de stad te zijn voor mannenkleding en er zijn winkels waar je echt beter terecht kunt dan bij beroemde merken, ga naar Mariano Rubinacci, die het meeste naam heeft, maar je kunt ook heel goed terecht bij Sartoria Pirozzi die schitterende maatpakken maakt, die je als het ware gegoten zitten.

En nog wat restaurants in Napels

Napels staat voor pizza, pasta en vis. Bestel een pizza margherita bij Gino e Toto Sorbillo met een glas lokale Greco di Tufo. Bij Rosiello eet je de vis die zo uit zee komt, met wat groenten uit de tuin. Iets verder ligt de altijd drukke Trattoria Cicciotto die een hemelse carpaccio van vis en garnalen maken, of kies voor een gegrilde vis naar keuze gewoon met een scheutje olijfolie en een beetje scarola (een slasoort die wat bitter smaakt). Wil je eten tussen de foto´s van beroemdheden die je voor zijn gegaan dan moet je bij Da Dora zijn, hun pasta met kreeft is fantastisch. Ik eet ook graag bij Enoteca Cap´Alice, waar het menu dagelijks wisselt, maar als je geluk hebt en je kan kiezen voor gerookte varkenskotelet met gebakken aardappelen en friarielli (een soort broccoli) dan moet je dat zeker bestellen. Bij L’Europeo Di Mattozzide, kan ik je aanraden om de inktvissoep met linzen te proberen en de zeebaars gebakken met flinterdunne aardappelschijfjes. En voor het dessert kun je de ´gelatini frutti´ bestellen – het zijn ijsjes gevormd volgens hun smaken, zoals aardbeien of kastanjes. De bar op het dakterras van het Excelsior hotel heeft een prachtig uitzicht op de eilanden en de Vesuvius.

Naar Procida

Je kunt ook een veerboot naar Procida pakken en dineren in het restaurant aan zee La Gorgonia b.v pasta met zee-egels. Hier werden scènes gefilmd van The Talented Mr Ripley, waarschijnlijk omdat het hele eiland een beetje is blijven hangen in de jaren vijftig.

Slapen in Napels

Hotel Matilde – Lifestyle Hotel****

Hotel Matilde ligt in de wijk Plebiscito in Napels, op 100 m van het Teatro San Carlo, op 400 m van de Galleria Borbonica en op 500 m van het Maschio Angioino, wat het een perfecte locatie geeft om in de binnenstad rond te lopen. Trouwens ook dichtbij de haven voor de ferry naar Sicilie! Zoals je mag verwachten van een nieuw 4-sterrenhotel heeft het airco en gratis wifi en een heerlijke douche. Mooie grote kamers die modern en smaakvol zijn ingericht. Ingang is wat moeilijk te vinden in een zijstraatje.

B & B Bellorizzonte

Bellorizzonte ligt op 150 m van metrostation Università en op een kleine 10 minuten lopen van Maschio Angioino en op 700 m van Molo Beverello. De kamers liggen op de derde verdieping. Gastvrijheid van de eigenaar Francesco is niet te evenaren, hij stopte bij niets om je het naar de zin te maken en kan je werkelijk alles over zijn stad vertellen. Metro en bus om de hoek en oude stad op loopafstand. De 4 kamers zijn goed en comfortabel ingericht en kijken uit over het grote plein Giovanni Bovio, airco en gratis wifi.

Santa Chiara Boutique Hotel****

Het Santa Chiara Boutique Hotel ligt op 5 minuten lopen van San Gregorio Armeno. Het beschikt over een bar en een zonneterras en overal gratis WiFi. Het hotel ligt ook vlakbij het Santa Chiara Klooster. Mooie moderne inrichting en een heerlijk ontbijt. Hoewel aan een drukke winkelstraat gelegen, stap je een oase van rust in als je het gebouw binnengaat. Wat ons betreft het beste hotel van Napels.

Een kaart met de tips in dit artikel over Napels