Wijnproeven in Italie

De tijd dat grappa alleen als 'koffieverbeteraar' werd gezien ligt gelukkig ver achter ons. Nu dat we ook goede espresso koffie bij onze eigen supermarkt kunnen kopen is een caffè corretto - een gecorrigeerde koffie na de maaltijd ook niet meer nodig. Grappa, dat mag wel geconstateerd worden heeft een evolutie ondergaan, net als het hele natafel ritueel in Italie. 

Op een mooie zonnige dag in oktober heb ik afgesproken met Fabio en Stefano, twee enthousiaste jongemannen die me overhaalden ´hun land´ te komen ontdekken. Te beginnen met Nizza Monferrato, het centrum van hun wereld. Ze hebben een paar jaar geleden het netwek Let´s Visit opgericht met het doel dit stukje Italie te promoten, dat stukje bestaat inmiddels uit geheel Piedmonte en het deel west van Genua in Ligurië.

Een streek die weinigen nog wat zegt, behalve dan die hier passeren onderweg naar Slovenië, is het gebied rond Gorizia in Friuli-Venezia Giulia. Trieste is natuurlijk wel bekend vanuit de geschiedenisboekjes, maar de rest van de regio is de grote onbekende in het Italie van het noorden, want verder dan Venetië komen de meesten van ons niet. Een streek die bezaaid lijkt met kastelen en de leukste middeleeuwse dorpjes die verrassend de tand des tijds hebben weerstaan. 

In de wijk Santo Spirito in Florence kun je op de traditionele Florentijnse manier een glas wijn drinken. Een nieuw restaurant, Babae, heeft een van Florence's authentieke en eeuwenoude wijnvensters heropend. Terwijl de meeste buchette del vino al lang verzegeld waren, was het kopen van wijn door een venster ooit een vast onderdeel van het dagelijkse leven in Florence.

Het Franciacorta-festival vindt plaats in het weekend van 14-15 september 2019. Het is een groots opgezet wijnevenement waar je de wijn van ontelbare wijnhuizen, menu´s  van restaurants en typische producten uit de streek van Franciacorta kunt proeven. Het is een belangrijk en origineel weekend vol met activiteiten in de prachtige regio Lombardije, wat veel mensen de Italiaanse Champagnestreek noemen. Er zijn natuurlijk kelderrondleidingen maar ook speciale menu's, wijn & proefroutes en nog veel meer.

Het hemelse gastronomische seizoen komt er aan in Italië, het is feest in de wijngaarden en de meeste toeristen zijn naar huis. Het beste uit de Italiaanse keuken komt op tafel!  Van noord tot zuid Italië, zijn dit de mooiste wijn resorts waar je je tussen de wijngaarden en proeverijen door hemels kunt genieten van de natuur. Gun jezelf het proeven van de meest sublieme rode en witte wijnen en haute cuisine.

Het Bardolino-wijnfestival (Festa dell'Uva e del Vino)is een van de best bewaarde geheimen van Europa, vindt elk najaar plaats aan de oevers van het Gardameer. Nadat de meeste toeristen al naar huis zijn teruggekeerd bereiden de inwoners van de dorpjes aan Italiaanse Alpen zich voor om de rijping van de nieuwe Bardolino-wijn te vieren.

Geniet van het aangenaam nazomers weer in het centrum van Bardolino met muziekuitvoeringen in de buitenlucht, straatkraampjes, wijnproeverijen en straatteater. Het evenement is zeker aan te bevelen voor wijnkenners maar is ook prima voor mensen die gewoon een fijne avond met wat activiteit zoeken. Het wijnfestival in Bardolino is rijk aan traditie. Al vele jaren is het een evenement dat een cultstatus geniet en bijna net zo bekend is als de fruitige wijn, die de aandacht trekt. Het grote wijnfestival verwelkomt de komst van de herfst in Bardolino en nodigt wijnliefhebbers uit alle regio's uit om enkele van de beste wijnen te proeven.

Het Festa dell'Uva e del Vino is een van de belangrijkste vaste data in de jaarkalender van Bardolino. Geïnitieerd door de wijk en de vereniging Bardolino Top, vindt de 90e editie dit jaar plaats van 3 tot 7 oktober 2019. Aanzienlijke bezoekersaantallen van meer dan 100.000 wijnliefhebbers kuieren langs de waterkant van Bardolino tijdens het feestweekend en proeven de rode en roséwijnen .

Als aanvulling op de aromatische wijnen, bieden de kraampjes tussen Punta Mirabello en Punta Cornicello heerlijke regionale gerechten. Van visspecialiteiten, romige risotto's en pasta tot stevig thuiskoken, er is iets voor elke smaak. Muziek en amusement bieden ook een gevarieerd programma. Als hoogtepunt zal een groot vuurwerk de nachtelijke hemel boven Bardolino oplichten op zondagavond om 23.00 uur.

Als je de Dolcevia autoroute volgt door het gebied van de Chianti Classico dan kom je onder meer langs de onderstaande wijngaarden die bezocht kunnen worden voor een wijnproeverij of om wijn in te kopen. Er zijn oude kastelen bij, leuke middeleeuwse dorpen en wijnboerderijen.

De beroemde wijnroute door het Chianti gebied is een van de meest gereden rondreizen van Italie. De Chianti wijnen, die in de provincies Florence en Siena, en wel in het bijzonder ten westen van Val di Pesa en Val d'Elsa geproduceerd worden, komen uitgebreid aan bod. Maar vergeet niet de historische en culturele hoogtepunten, je rijdt door het land van de Etrusken, land dat door de Medici familie werd overheerst maar waar ook de kerk haar invloeden deed gelden. Vol kastelen, burchten, abdijen en kerken, ieder met een schat aan kunstwerken.

Wat moet je weten over deze route? De reis gaat van noord naar zuid Puglia, is gastronomisch getint en je kan de suggesties die we aangeven gebruiken om je eigen vakantieroute te plannen. De hoogtepunten van deze reis zijn de Gargano en de Tremiti eilanden, Alberobello, Matera (Basilicata), de hippe hoofdstad van het zuiden Lecce, de stranden langs de westelijke en het oostelijke deel van de Salento, de wijngebieden, de mooiste dorpen zoals Mattinata, Ostuni, Trani, Cegli Messapica, Locorotondo, Cisterino en nog veel meer prachtige bestemmingen.   

Casina Margherita is het ouderlijk huis van de overgrootmoeder van Enrico Cerulli die nu eigenaar is van het charmante landhuis dat hij naar haar heeft vernoemd. Het vakantiehuis Casina Margherita (10 personen) ligt in de heuvels van de provincie van Teramo in het noorden van Abruzzo. Het huis is omringd door wijngaarden waar al meer dan twintig jaar, volgens biologische methoden uitstekende wijn wordt gemaakt.

Sagras's en food festivals vinden het gehele jaar plaats. Het zijn van oudsher feesten die een bepaalde oogsttijd vieren maar in de loop der jaren is het uitgebreid en vinden ze ook vaker plaats tijdens vakantieweken. In regio's zoals Toscane heeft bijna ieder dorp een oogstfeest en het zou ondenkbaar zijn moest ik ze allemaal gaan opnemen in dit artikel. Ik zal de leukste, een vrij relatief begrip natuurlijk, opsommen met de datum en plaatsnaam. De belangrijkste criteria voor mij is de plaats, want het is altijd leuker rond te neuzen op markten en feesten binnen het historisch karakter van een middeleeuws dorp. 

Deze top gastronomische route langs abdijen, kastelen en dwars door de mooiste landschappen van Toscane kan met de auto of op een Vespa afgelegd worden, het gaat door de Val d'Orcia en dan richting de kust in de provincie Grosetto.

Een pastagerecht in ingekookte rode wijn en schapenkaas uit de Castelli Romani. Een recept voor een simpele en verrukkelijke pasta geven die hier vandaan komt. De naam van dit gerecht is in lokaal dialect, maar heet ook wel Spaghetti ubriachi, en betekent zoiets als ´verdronken spaghetti´ of misschien is het beter om het ´dronken spahetti´ te noemen.

Meanderen tussen Catania en het Nationaal Park van de Etna op weg naar de grootse actieve vulkaan van Europa is een exotische ervaring waarbij het parcours door de "Muntagna" (bergen) voert. Bij iedere bocht ruik je het allesoverheersende aroma van de grootste sinaasappelboomgaarden van Europa, de weg kronkelt tussen struiken vol pistache noten en wijngaarden van eeuwenoude druivenrassen. Je moet wel afwijken van de gebruikelijke routes om deze bijzondere ontdekkingen te doen. Wie iets meer wil zien dan de doorsnee toerist hebben we vijf culinaire curiositeiten gevonden in deze streek.

“Het heet ´l´Orso e l´Ape´ wat de Beer en de Bij betekent, omdat dat precies onze karakters weergeeft”, zegt Cinzia, “ik ben de bezige bij en Salvatore is de beer. Hij is graag in zijn eentje in de natuur, in onze wijngaard of in de olijvenboomgaard bezig. Maar hij is het ook die samen met onze gasten een lekker glas wijn wil drinken, kortom een goede en vriendelijke beer. Ik ben altijd bezig en kan heel moeilijk stilzitten.”

 Wie graag op gastronomische ontdekking wil in Puglia geeft dit artikel je de beste insider tips. In Puglia staan 60 miljoen olijfbomen. Om en nabij, bij de laatste telling althans. Sommige zijn wel 2000 jaar oud en hebben de Romeinen nog van olie voorzien voor hun lampen en kookpotje. Die oudjes vind je in de buurt van Fasano en Ostuni. Andere bomen zijn pas 400 jaar oud en worden dus gezien als de jongere generatie.

Het gelijknamige Nationaal Park is uiteraard een mediterraan juweeltje en wie er nog niet is geweest is vast van plan om de beroemde vijf dorpjes ooit te bezoeken. Maar voor wie het gebied en het nationaal park op een heel andere manier wil leren kennen moet even opletten. Wij reden vanaf de afrit Deiva Marina naar Corniglia op zoek naar interessante tips voor de gastronoom en wijnliefhebber. Uiteraard blijven de vijf vissersdorpjes: Riomaggiore, Manarola, Corniglia, Vernazza en Monterosso al Mare belangrijk maar het is voor de Vendemmia (wijnoogst) dat wij het uitverkoren moment uitkozen om juist het achterland in te trekken.

De herfst is het belangrijkste moment om italie te bezoeken voor wijnevenenten. Er staan een aantal festivals op de agenda die we hieronder noemen. Deze agendatips vinden plaats in Milaan, Rome, Trentino-Zuid Tirol, Friuli-Venezia Giulia, de Veneto, Lombardije en Le Marche. 

Sicilië is van alle Italiaanse regio´s misschien het meest herkenbaar. Iedereen weet waar het ligt en dat het een eiland is. Dat klinkt misschien wat simplistisch, maar vraag de doorsnee Nederlander maar eens waar Basilicata of Friuli zich bevindt. En zo is het ook met de Siciliaanse keuken, die meer met Noord-Afrika gemeen heeft dan met Napels of Milaan. De wijnen van Sicilië gaan nu dezelfde kant op.